Pendżab – Armistar

Akal Takhat

Spotkania sikhijskiego parlamentu (Śiromani Gurdwara Parbandhak) odbywają się w budynku Akal Takhat. Choć w czasie zbrojnej interwencji wojska indyjskiego w 1984 r. budowla została niemalże w całości zniszczona, dzięki zakończonym już pracom renowacyjnym udało się przywrócić jej dawny wygląd.

Guru Ka Langar i Gurdwaras

We wszystkich sikhijskich świątyniach znajduje się kuchnia, z której mogą korzystać zarówno wierni, jak i zwiedzający. W Amritsarze gotowaniem dla około 30 tysięcy ludzi zajmują się wolontariusze. Jedzenie, składające się najczęściej z ćapati (rodzaj podpłomyków) i soczewicy, jest przygotowywane i podawane zgodnie ze starymi obyczajami. W pobliżu kuchni są gurdwaras, w których można przenocować za darmo. Na miejscu znajduje się biblioteka, poczta, bank oraz biuro rezerwacji biletów kolejowych.

Inne budowle

W ogrodzie na południe od okalającego świątynię muru usytuowana jest wieża Baba Atal. Z daleka widać wysmukłe minarety Ramgarhii, zniszczone w 1984 r. od ognia pocisków.

Stare miasto

Po zwiedzeniu świątyni warto wybrać się na starówkę. Po 15 minutach spaceru wąskimi uliczkami dojdziemy do hinduskiej świątyni Durgi. Ta niewielka budowla została wzniesiona w XVI w. na cześć bogini Kali, zwanej też Durgą. Nieco większa świątynia, zbudowana na podobieństwo Złotej, dedykowano hinduskim bóstwom – Lakszmi, bogini losu, i Narajanie.

Spośród wielu meczetów, znajdujących się w starej części miasta, na uwagę zasługuje meczet Muhammada Dżana. Budowlę wieńczą trzy białe kopuły, zdobią ją również smukłe minarety.

Park Dźallianwali (Jallianwala Bagh)

Park Dźallianwali, oddalony zaledwie o 5 minut drogi od Złotej Świątyni, poświęcony jest pamięci dwóch tysięcy hindusów zamordowanych podczas masakry urządzonej przez Anglików w 1919 r. Tragedia była jednym z wydarzeń, które zadecydowało o podjęciu przez społeczeństwo walki o niepodległość Indii. Powstały później film Gandhi jest wzruszającą opowieścią o tamtych czasach.

Historię krwawego terroru Anglików dokumentuje wystawa w Martyr’s Gallery (Galerii Męczenników). Znajduje się tu fragment ściany naznaczonej śladami pocisków, zwiedzający mogą też zobaczyć studnię, do której skakali Hindusi w poszukiwaniu schronienia.

Ogród Rama (Ram Bagh)

Ten przepiękny ogród znajduje się w nowej części miasta. W niewielkim pałacu, wzniesionym przez sikha Maharadżę Rańdźita Sinhga, jest interesujące muzeum. Wystawiona broń pochodzi z czasów dynastii wielkich mogołów, obrazy przedstawiają domy władców pendżabskich. W środy muzeum jest nieczynne.

Noclegi – najtańsze

Kilka dość marnych hoteli znajduje się naprzeciwko dworca kolejowego. Za najlepszy uchodzi Hotel Palace-Pegasus, będący właściwie połączeniem dwóch hoteli prowadzonych przez dwóch braci; recepcja przy wejściu jest wspólna. Wszystkie pokoje mają łazienki. Nocleg w Pałace kosztuje 80-100 INR, a w Pegasusie 100-120 INR.

Cieszący się popularnością wśród podróżnych Tourist Guest House (33-130) znajduje się na wschód od dworca kolejowego. Pokoje jedno- i dwuosobowe kosztują 80 i 100 INR, znacznie więcej płaci się za posiłki. Od strony frontowej są pokoje dwuosobowe z łazienką (czyste) za 150 INR oraz pokoje z klimatyzacją za 250 INR. W 1994 r. zmarł prowadzący hotel porucznik. Ten nadzwyczaj miły człowiek znany był m.in. z tego, że pomagał przybyłym z Pakistanu podróżnym… w zakupie broni. Krążący po dworcu naganiacze wskażą drogę do podrzędnego hotelu Tourist Bureau, naprzeciwko północnego wejścia na dworzec.

W pobliżu Złotej Świątyni znajduje się hotel Sita Niwas, oferujący pokoje dwuosobowe w cenie od 100 INR (wspólna łazienka) do 150 INR (z łazienką i klimatyzacją). Sprzedawana w wiadrach ciepła woda kosztuje 4 INR. Choć sam hotel nie należy do najgorszych, jest hałaśliwy z powodu usytuowania w pobliżu głównego placu.

Gościnność wobec pielgrzymów jest jednym z elementów wiary sikhijskiej. Można się o tym najlepiej przekonać, zatrzymując się w samej Złotej Świątyni. Należy pamiętać, że warunkiem pobytu w świątyni jest respektowanie obowiązujących tu praw. Palenie, picie alkoholu, używanie narkotyków oraz publiczne okazywanie sympatii płci przeciwnej w świętym miejscu uważane jest przez sikhów za skandaliczne i obraźliwe. W oddanych do dyspozycji turystów częściach świątyni (Śri Guni Rum Dos Niwas iSri Guni Nanak Niwas) pracują wolontariusze. Trwający do trzech dni pobyt jest darmowy, obowiązuje jednak kaucja w wysokości 50 INR (pieniądze są zwracane przy opuszczaniu świątyni). Turyści śpią w ogromnej sali, pościel otrzymuje się na miejscu, toalety i prysznice znajdują się na podwórzu. Choć obsługa się nie upomina, wolne datki należą do zwyczaju. Obcokrajowcom udostępnia się czasami pokoje dwuosobowe z łazienką (15 INR) w.SW Gum Nanak Niwas. Tuż obok powstaje nowy budynek dla turystów, Sn Gum Har-gobind Niwas, mający liczyć 125 pokoi dwuosobowych.

Noclegi — średnia kategoria

Godny polecenia jest Hotel Airlines (o(>4-848), w pobliżu dworca kolejowego. Nieco zaniedbane pokoje kosztują od 193-250 INR (bez klimatyzacji) po 440-550 INR (z klimatyzacją). Jest też jeden pokój jednoosobowy w cenie 165 INR. We wszystkich pokojach znajdują się łazienki, na miejscu jest też restauracja oraz taras., Nieco droższe zakwaterowanie oferuje położony niedaleko hotelu Palace-Pegasus Grand Hotel (®62-977), naprzeciwko dworca kolejowego. Ozdobą budynku jest niewielki ogród, wszystkie pokoje mają telewizję satelitarną. Pokoje jedno- i dwuosobowe bez klimatyzacji kosztują odpowiednio 225 i 300 INR, o wiele więcej płaci się za pokój z klimatyzacją.
W nowej części miasta przy ulicy Mali, w odległości 1 km od dworca kolejowego, znajduje się miły hotel Blue Moon (20-416). Cena noclegu w pokoju dwuosobowym wynosi 220-250 INR.
Zdecydowanie najlepszy jest Mrs Bhandari’s Guest House, przy The Cantonment 10. Ten uroczy pensjonat zasłużenie cieszy się popularnością, zwłaszcza wśród turystów zagranicznych. Za pokój płaci się 500 INR lub 600 INR za pokój z’klimatyzacją, niektóre pokoje są czteroosobowe. Pokój jednoosobowy kosztuje 400 INR. Urocza właścicielka, pani Bhandari, ze względu na wiek przekazała prowadzenie pensjonatu swoim dwóm córkom. Ale nic się tu właściwie nie zmieniło. Kuchnia nadal świeci czystością, a pokoje umeblowane są w modnym obecnie stylu lat 50. Istnieje możliwość zamówienia posiłków; śniadanie kosztuje 75 INR, obiad i kolacja 150 INR. Pensjonat usytuowany jest w ogromnym ogrodzie z basenem (czyn., V-VIII). Teren wokół pensjonatu służy też za pole kempingowe (70 INR od osoby).